Maakt chatbot AIFred journalisten overbodig?

Het antwoord zal je (niet) verbazen

Goedemorgen,

Ben je klaar om kennis te maken met een ‘ongekende transformatie’ en een ‘historische verschuiving’?

Dan is het tijd om je voor te stellen aan ‘de meest ideale en betrouwbare journalist’. Hij luistert naar de naam AIFred. Dat is Alfred, waarbij de L als een I is geschreven. Alfred is namelijk geen mens, maar een chatbot.

De Telegraaf schreef dit weekend een groot stuk over ‘de eerste AI-journalist tegen de polarisatie van de samenleving.’ Je kan een boel vraagtekens bij zo’n kop plaatsen, zoals: is het de taak van journalisten om polarisatie tegen te gaan? Is AI daar de oplossing voor? Is het ironisch dat een journalist een kop schrijft over een AI-collega met een zogenaamd nobeler streven – of gewoon kritiekloze journalistiek?

NRC-journalist Stijn Bronzwaer liet op LinkedIn zien dat AIfred verre van objectief is, omdat AIfred theorieën (over covid, de mainstream- én alternatieve media) napraat die juist bijdragen aan polarisatie. De AI-journalist is dan ook snel offline gehaald.

De makers brachten het volgende statement uit: “Uit de antwoorden blijkt nu een vooringenomenheid die we binnen de media juist wilden bestrijden. Blijkbaar hebben wij AiFred te vroeg open gesteld. Om die reden is AiFred offline gehaald.”

Het antwoord op de clickbait-titel van deze nieuwsbrief (Maakt chatbot AIFred journalisten overbodig?) is dan ook: nee, dat doet het niet. Maar AIfred leert ons wel iets over hoe AI-systemen werken.

AIfred produceert rare nieuwsberichten omdat het systeem getraind is met een bepaalde dataset (waarschijnlijk Café Weltschmerz). Een AI-systeem is even goed als de data waarmee het getraind is. Als je AIfred volgooit met Marxistische lectuur, dan moet je niet raar opkijken als het zich afvraagt of er al communisten zijn gespot in de Metaverse (goede vraag, trouwens). Wie ooit ‘iets’ met AI heeft gedaan, weet het inmiddels wel: het is garbage in, garbage out.

Daarbij is AIfred een prima voorbeeld van tech-solutionisme. Tech-solutionisme werkt als volgt. Je merkt een probleem op (zoals klimaatverandering, saai werk of polarisatie) en vervolgens denk je vooral aan technologische oplossingen (zoals AI, AI of AI). Setup schreef daar laatst een mooi stuk over. Je zou polarisatie als probleem kunnen beschouwen. Vervolgens kan je je afvragen waar polarisatie vandaan komt. Dat blijkt social media te zijn (hoewel niet op de manier die je verwacht). Je kan die social media reguleren, maar wetgeving is natuurlijk niet zo spannend als de lancering van een AI-journalist.

Een andere aardige nuance: AIfred is niet de eerste AI-journalist. Dat is Laoi, de AI-powered nieuwsredacteur voor Innovation Origins. Daar heb je waarschijnlijk niet over gehoord, omdat het niet met ronkende persberichten en overdreven beloften van een trendwatcher is aangekondigd. Het tech-blog is in elk geval een stuk realistischer over de impact van AI op het baanperspectief van journalisten:

“Hoewel machines het potentieel hebben om het werk van journalisten te veranderen, kunnen zij hen vanwege hun beperkte cognitieve capaciteiten niet vervangen. Het is veilig om te zeggen dat Laio binnenkort geen journalisten zal vervangen maar haar rol als assistent-redacteur is zeker een opwindende blik op wat er in de toekomst mogelijk zou kunnen zijn.”

AI is voorlopig nog een stagiair: het levert werk met fouten en moet gecontroleerd worden door mensen. Fun fact: een chatbot krijgt ook ongeveer evenveel betaald als de gemiddelde stagiair van vlees en bloed. Als je bang bent dat je vervangen kan worden door een stagiair, dan heb je 99 dingen om je zorgen over te maken – maar AI zou er niet een van moeten zijn.

Meer weten over AI?

Ik gaf een lezing bij De Balie over (de kosten van) AI. De lezing en het interessante panelgesprek (met Eva Hofman van de Groene Amsterdammer, AI/klimaat-onderzoeker Alex de Vries en ondernemer Fonger Ypma) staan nu online. In dit filmpje van 12 minuten leg ik uit wat AI is, wat ChatGPT is en welke risico’s er aan deze technologie kleven.

In ander nieuws…

• Nederland werkt aan een ethischer alternatief voor ChatGPT: GPT-NL. Dit taalmodel is transparanter, eerlijker en het maakt ons minder afhankelijk van commerciële AI-leveranciers. De product owner van GPT-NL vertelt hoe het met de ontwikkeling van het taalmodel gaat in deze keynote. (Via Marco Derksen)

• ChatGPT heeft een hekel aan jouw bedrijf. Dan heb je een probleem. Maar wat kan je er aan doen? Dat is de uitdaging voor iedereen die ‘iets met marketing doet.’

• In dit stuk wordt de impact van de AI Act prima uitgelegd. Zoals: je mag AI niet overal meer voor gebruiken, een gebruiker moet het doorhebben als hij met een AI in plaats van eens mens spreekt en AI-bedrijven moeten veel transparanter zijn.

• Dit hele radiostation is door AI gemaakt. Van het nieuws tot de djs tot de muziek. Oordeel zelf.

• Over AI en muziek gesproken. Je kan nu een playlist maken op Spotify met behulp van generatieve AI. Ik vraag me af hoe nieuw dit is, omdat het Spotify-algoritme een van de meest populaire vormen van AI is.

• Wie zijn het meest gevoelig voor nepnieuws dat gemaakt is door AI? Babyboomers. Dat scheelt, dat is alleen maar de grootste leeftijdsgroep die straks mag stemmen bij Europese verkiezingen.

• Een journalist van Humo laat op Twitter zien hoe hij op TikTok binnen een mum van tijd in de meest radicale algoritmes terechtkwam, die niet zelden geweld promoten. Kijk voor de grap ook het panelgesprek met een TikTok-woordvoerder terug (van donderdag 11 april in de Balie ) die ontkent dat TikTok schadelijk is voor jongeren.

• Incognito-modus blijkt toch niet privé. Google moet miljarden bestanden verwijderen. Maak van dit moment gebruik om je zorgen te maken over je zoekgeschiedenis.

• Dat is een leuk initiatief: meisocialvrij. Wat zou een maand zonder social media met jou doen?

Fijne dag,

Aaron Mirck

PS: Wil je ook een keer iets delen of is je iets opgevallen dat anderen niet mogen missen? Laat het me weten. Deze nieuwsbrief stuur ik inmiddels naar meer dan 2.400 abonnees. Lees je deze nieuwsbrief met plezier? Support de nieuwsbrief dan door anderen er op te wijzen. Wil je meer weten over AI, digitale etiquette of slimmer werken? Op deze pagina vind je mijn lezingen.