Hoe slim is die nieuwe collega ChatGPT nou echt?

Een verhaal over onze nieuwe collega Chad

Goedemorgen,

We moeten het hebben over de vraag of kunstmatige intelligentie wel intelligent is. Die discussie lijkt triviaal, maar is van immens belang. Sta me toe dit thema te illustreren met een verhaal.

Hoe slim is Chad nou echt?

Sinds kort hebben we een nieuwe collega in dienst, laten we ‘m Chad noemen. Chad werd met veel bombarie aangekondigd door een collega uit Generatie Z, die zich al snel geen leven kon voorstellen zonder hem.

Welk probleem ze ook had, ze legde het voor aan Chad. Wat ze die dag aan moest naar kantoor. Wat ze tegen haar match op Tinder moest zeggen. Of ze nog wel in de grote stad moest wonen of misschien beter af was met wat meer rust en ruimte.

Je begrijpt dat ik veel verwachtte van deze Chad. Misschien is dat wel waarom ik zo teleurgesteld in ‘m raakte.

Hij werd aangenomen als junior collega, maar gedroeg zich vaak als een stagiair. Hij bleek heel veel uitleg nodig te hebben om een opdracht naar behoren te kunnen uitvoeren. Soms vroeg ik me af of ik tegen een kind van drie praatte of tegen een volwassenen.

Dat was niet het voornaamste probleem. Ik begon me na verloop van tijd zorgen te maken om het welzijn van Chad. Hij kraamde regelmatig onzin uit en leek het verschil tussen een grap en een serieuze opdracht niet te begrijpen. Ik vroeg hem eens wie het snelst (per voet) het Kanaal had overgestoken en hij vertelde me, zonder spoor van ironie, dat het een Duitse meneer was geweest. Toen ik hem wijs maakte dat 2+5 eigenlijk 8 is, nam hij dat ook van me aan.

Dat er echt iets met hem aan de hand was, ontdekte ik toen ik hem begon uit te dagen. Ik vergeet nooit meer dat ik hem vroeg om een raadsel uit mijn jeugd op te lossen, een raadsel waarvan ik wist dat het geen enkel mens was gelukt om het op te lossen. Zijn eerste antwoorden waren complete wartaal, een combinatie van vreemde letters en leestekens. Toen ik zijn rare antwoorden later voorlas aan mijn vrienden, vergeef me de schadenfreude, bleek dat hij het raadsel had weten op te lossen.

Freaky.

Chad heeft uiteindelijk niet langer dan een paar maanden bij ons gewerkt. We moesten hem helaas laten gaan toen we ontdekten dat hij eigenhandig al onze klimaatdoelstellingen onhaalbaar maakte. Hij bleek gigantisch veel stroom te verbruiken, zowel zakelijk als privé. Hoewel, dat laatste weet ik niet zeker. Alleen mijn jongste collega is ooit bij hem over de vloer geweest, al doet ze wat geheimzinnig over dat bezoekje. Ze maakte terloops een opmerking over wat rare boeken in zijn kast, die een rechts-extremistisch gedachtengoed verraden, waarna haar liefde voor Chad ook bekoeld raakte.

Ik mag het de deelnemers van deze cursus begrijpend lezen nu wel vertellen: dit verhaal gaat niet over Chad, maar over AI-tools als ChatGPT, die net als Chad op steeds meer kantoren aan het werk worden gezet. Tools die ons de weg wijzen in ons privéleven, niet zelden wartaal uitslaan, getraind zijn met racistische en extremistische content en gigantisch veel stroom gebruiken. (Merk op: het is geen goed idee om tools als ChatGPT echt als mensen te zien, omdat het verbloemt dat er mensen aan AI-tools werken, niet zelden in erbarmelijke omstandigheden.)

Soms produceert AI een uitkomst die voor de mens ondenkbaar was, zoals recent het geval was bij Google’s AI FunSearch. Dat is voor trendwatchers aanleiding om te verkondigen dat AI nu slimmer is dan de mens. Alsof intelligentie terug te brengen is tot het oplossen van een enkele som. Alsof die Chad die ik hierboven beschrijf overkomt als zo’n pienter figuur dat je van alles moet toevertrouwen. Ben Evens verwoordde het treffend: ChatGPT = oneindig veel stagiairs. Maar moet de wereld nou echt geregeerd worden door stagiairs?

Die kant gaat het namelijk wel op. We laten steeds meer (belangrijke) taken over aan AI. Zo laten we bijvoorbeeld controles uitvoeren door AI, wat zorgt voor ongekend leed als de toeslagenaffaire. En door AI te beschrijven als iets wat slimmer is dan de mens, wordt het alleen maar waarschijnlijker dat we het volgende probleem ook door AI laten oplossen. Dat maakt de discussie of AI slimmer is dan de mens immens belangrijk. En ingewikkeld. Want tot nu toe zijn we het er nog niet over eens wat intelligentie nou precies is. (En is er goede reden om intelligentie nog even ongedefinieerd te laten).

Dit stuk verscheen eerder, maar dan in andere woorden, bij NRC.

In ander nieuws…

• Japanse auteur Rie Kudan schreef een prijswinnende roman - met dank aan ChatGPT. Zo’n vijf procent van de tekst had ze te danken aan AI, maar hoe zit het met copyright van de tekst...?

• Het eerste niet-AI generatieve model. Wat dat precies inhoudt? Een jongen die een tekening maakt als je dat aardig aan hem vraag.

• Nick Cave werd gevraagd wat hij nou vindt van ChatGPT en creativiteit, hij gaf een briljant antwoord, Stephen Fry besloot dat antwoord voor te lezen en nu heeft iedereen op het internet het over de mooie woorden van Nick Cave. Terecht.

• Nog meer Gen AI: ook de paus is ook helemaal klaar met de AI-gegenereerde afbeeldingen die van hem gemaakt worden.

• Handig, op deze site kan je zien of je content gebruikt is om AI te trainen

• Een headline die leest als een liedje van De Jeugd van Tegenwoordig (of misschien beter: de jeugd van de verre toekomst): Nederlandse satelliet verstuurt data per laser.

Beste van het web:

Fijne dag,

Aaron

PS: Je mag deze nieuwsbrief doorsturen naar vrienden en/of kennissen, mijn boeken kan je gewoon online bestellen en je kan me in de analoge, fysieke wereld uitnodigen om iets te vertellen over digitale etiquette, productiviteit of AI. En abonneer je op deze nieuwsbrief als je deze doorgestuurd hebt gekregen: