Dit is waarom iedereen 'iets' met AI wil

Een verklaring voor de AI-FOMO

Goedemorgen,

Heeft iemand wel eens opgemerkt dat AI een hype is? Nou, laat ik dat eens doen.

Je kan geen krant of blad openslaan zonder bericht over AI. Niet alleen reguliere nieuwsmedia schrijven veel over AI; ook vakbladen lijken het nergens anders over te hebben. Tech-blad Hacker News plaatst zelfs twee keer meer berichten over AI op de voorpagina dan er in 2008 over de iPhone werd bericht op de homepage (afbeelding via Ben Evans).

Het is goed om stil te staan bij de manier waarop er over AI bericht wordt, omdat het als dag en nacht verschilt met de eerste berichtgeving over andere technologische doorbraken: het internet en mobieltjes.

Wat is het nut van dat internet?

Illustratief is een talkshow-fragment uit 1995 waarin Bill Gates aan Dave Letterman vertelt over de mogelijkheden van het internet. Dit interview is met de kennis van nu hilarisch, omdat Letterman zich afvraagt wat het nut is van dat internet waar Gates zo enthousiast over is. De interviewer vraagt zich af wie er behoefte heeft aan 24/7 informatievoorziening, het terugkijken van sportwedstrijden of online chatten.

Het internet is niet meer weg te denken uit onze maatschappij; Letterman kon er dus niet verder naast zitten. Inmiddels brengen we gemiddeld 21 jaar van ons leven door op dat internet. Ter vergelijking: Nederlandse mannen werken gemiddeld zo’n 8 jaar van hun leven en Nederlandse vrouwen gemiddeld zo’n 5 jaar. Neem de tijd om stil te staan bij alle tijd die je doorbrengt (of nog door gaat brengen op je werk). Laat het nu tot je doordringen dat je twee tot vier keer meer tijd op het internet spendeert dan op je werk.

Ik heb geen mobieltje nodig

De mobiele telefoon kon een paar jaar later op een welhaast nog lauwere ontvangst rekenen. Frans Bromet ging in 1999 de straat op en vroeg Amsterdammers of ze zaten te wachten op een mobieltje. De reacties waren unaniem: niemand voelt zich zo belangrijk dat hij altijd bereikbaar moet zijn en dus is zo’n mobiele telefoon nergens voor nodig.

Inmiddels zijn we welhaast vergroeid met onze smartphone. We brengen dagelijks gemiddeld ongeveer 2,5 uur door op onze smartphone – dat betekent elk jaar ongeveer 35 dagen aan mobiele schermtijd of meer dan zeven jaar van ons leven. Recent onderzoek toont aan dat een op de drie Nederlanders liever nooit meer seks heeft, dan zijn smartphone inlevert. 36 procent van de jongeren levert zelfs liever zijn pink in, dan zijn smartphone.

Oorsprong van de AI-FOMO

Het is een understatement om te stellen dat we de impact van de smartphone en het internet misschien een beetje hebben onderschat. Het lijkt alsof we vandaag de dag niet nog eens een nieuwe technologie willen onderschatten. Dat zorgt ervoor dat de ontvangst van AI vandaag de dag compleet anders is. Daardoor is er amper discussie over het nut of de noodzaak van kunstmatige intelligentie. De discussie beperkt zich tot de vraag of AI zo sterk wordt dat het de mensheid in zijn voortbestaan bedreigt of dat kunstmatige intelligentie de ideale oplossing is voor al onze problemen. De vraag of het gebruik van AI nodig, nuttig of zinnig is wordt zelden gesteld. Dat is opvallend.

Maar dat sentiment heeft ook een oorzaak. Namelijk: dat we de vorige technologische doorbraken zo onderschat hebben, dat we niet nog eens dezelfde fout willen maken. Daarom worden er nu weinig vragen gesteld over het nut of noodzaak van AI. De AI-FOMO komt niet uit de lucht vallen, maar is een reactie op het onderschatten van de smartphone en het internet.

Mijn stelling is: bij smartphone en internet waren we misschien niet nieuwsgierig genoeg - en bij AI zijn we niet kritisch genoeg. Een winnende houding zou dan zoiets zijn als ‘kritisch en nieuwsgierig’

Dat is ook de boodschap die ik wil meegeven in mijn nieuwe boek - AI, voorbij de hype. Ik hoop dat het binnenkort naar de drukker gaat, zodat het in april of mei (in elk geval voor de zomer) te lezen is door iedereen die zich de vraag stelt: AI, wat moeten we daar nou mee?

In ander nieuws..

• Nog meer AI. Moeten eventprofessionals ‘iets’ met AI? Die vraag beantwoord ik op events.nl. (En vervang event-professional in dit artikel gerust voor alle andere beroepen waar een computer of telefoon voor nodig is).

• AI maakt ons allemaal hartstikke werkloos. Althans, dat scenario wil de regering nu laten uitzoeken door de SER. Van alle angsten over AI is dit toch wel het meest onwaarschijnlijke scenario. Ik schreef er eerder dit stukje over.

• Hallo, hallo, ik was op de radio. Radio 1 om precies te zijn, bij Omroep Zwart. Ik liet een gedicht horen over AI. De NPO noemde me een woordkunstenaar, dus dat pakt niemand meer van me af.

• Goed nieuws: het lijkt erop alsof Amerikaanse politici doorhebben hoe grote tech-bedrijven hun geld verdienen. Daarom kregen de directeuren van Meta, TikTok en X er fel van langs bij verhoor in Amerikaanse Senaat. Zuckerberg zei zelfs sorry voor al het kinderleed door Facebook en Insta.

• Over tech en politiek gesproken. Dit jaar mag meer dan de helft van de wereldbevolking stemmen. De kans is groot dat ze daarbij te maken krijgen met nepnieuws.

• Winnend betoog van Danny Mekic over tech en controledrift door overheden: “Dit is een progressieve mars naar een toekomst waarin technologie onze bondgenoot is, niet onze observerende bewaker. De kracht van onze democratie ligt niet in het aantal drones dat waakt, maar in het aantal harten dat elkaar vertrouwt.” Amen.

• Via Young Impact sta ik soms voor een groep scholieren om iets te vertellen over schermtijd, geluk, balans en digitale verslavingen. Young Impact organiseert in juni een avond voor impact-makers, genaamd Impact Night en volgens mij zou dat best wel eens de moeite waard zijn.

• Hoe kan een vliegtuig halverwege de vlucht nou een deur verliezen? Doordat de bouten ontbreken. Nou ben ik geen ingenieur, maar mijn advies zou zijn om ervoor te zorgen dat er altijd bouten in de deuren van vliegtuigen zitten.

• Waar een klein land groot in kan zijn: Nederlandse man leeft inmiddels 40 jaar (!) met een harttransplantatie en heeft daarmee het wereldrecord te pakken. 1-0 voor de wetenschap (en voor Bert Janssen, een naam zo Hollands als pindakaas en stroopwafels).

Beste van het web:

Fijne dag,

Aaron

PS: Je mag deze nieuwsbrief doorsturen naar vrienden en/of kennissen, mijn boeken kan je gewoon online bestellen en je kan me in de analoge, fysieke wereld uitnodigen om iets te vertellen over digitale etiquette, productiviteit of AI. En abonneer je op deze nieuwsbrief als je deze doorgestuurd hebt gekregen: